Günümüzün en önemli teknolojilerinden biri olan Blockchain, birbirinden farklı nedenlerden dolayı sistemsel problemlerin yaşanabilmesine neden olmaktadır. Bu problemler genellikle Blok Zinciri ekosisteminde yaşanan yoğunluğun, işlem kapasitesiyle çatışmasından meydana gelmektedir. Bu tip sistemsel problemler “Ağ Tıkanıklığı” olarak nitelendirilmektedir. “Ağ Tıkanıklığı” olarak adlandırılan bu tip problemler, sanılanın aksine sıkça yaşanabilmektedir. Peki ağ tıkanıklığı tam olarak nasıl açıklanmaktadır? Ya da ağ tıkanıklığı neden yaşanır? Gelin, ağ tıkanıklığına dair bilinmesi gereken her şeyi birlikte inceleyelim!
Ağ Tıkanıklığı Nedir?
Blok zincirinde yaşanan işlem sırası ve işlem sayısı, ağ tıkanıklığı yaşanmasına neden olabilmektedir. Blok zincirindeki kapasite bazı durumlarda işlem kapasitesini doldurabilir ve işlemleri sıraya alabilir. Daha açıklayıcı bir ifadeyle, blok zincirinde bekleyen işlem sayısının kapasiteyi aşması durumunda ağ tıkanıklığı yaşanabilmektedir. Aynı anda gerçekleştirilen işlemler, blok zinciri üzerinde teknik sorunlar oluşmasına neden olabilir. Birden fazla işlemin aynı anda ve aynı ağda gerçekleşmesi halinde, mainnet üzerinde teknik problemler yaşanır.
Ağ tıkanıklığı, her zaman işlem yoğunluğundan kaynaklanmamaktadır. Blok zincirindeki ağın bakımda olması, yine ağ tıkanıklığı yaşanmasına neden olabilmektedir. Peki, ağ tıkanıklığından kullanıcılar nasıl etkilenir? Bu sorunun cevabı ne yazık ki erteleme ve işlem iptali. Ağ tıkanıklığı, genellikle kullanıcıların işlemlerini yarıda bırakmasına neden olmaktadır. Kullanıcılar çoğunlukla işlemlerini erteler, yarıda bırakır ya da iptal eder.
İşlem Yoğunluğu
Blok zincirinde işlem yapılan ağın, işlem yoğunluğuna neden olması ağ tıkanıklığına neden olmaktadır. Bir başka tabirle, ağ üzerinde çok fazla işlemin aynı anda gerçekleştirilmeye çalışılması ağ tıkanıklığı olarak açıklanmaktadır. Bu durumun yaşanmasındaki en bariz sebep, Blockchain ekosisteminin yeni ve gelişmekte olması olarak açıklanabilir. Yeni ve gelişmekte olan blok zinciri teknolojisi, ölçeklenebilirliğinin yetersiz olması nedeniyle ağ tıkanıklığı yaşamaktadır.
Ağ tıkanıklığı olarak nitelendirilen bu olumsuz durum, kullanıcıların işlem ücretlerine yansımaktadır. Daha açıklayıcı bir ifadeyle, blok zincirinde yaşanan ağ tıkanıklığı ile kullanıcıların ödediği yani gas free ücretleri artmaktadır. Bu da kullanıcıları işlem gerçekleştirmekten uzaklaştırmaktadır. Bu durumu yaşayan çoğu kullanıcı, işlemlerini ya erteler ya da iptal eder. Doğru orantılı olacak şekilde ilerleyen bu sistemde, kullanıcı yoğunluğuna göre işlem ücreti artar. Tam tersi düşünüldüğünde yani işlem yoğunluğu azaldığında ise işlem ücretleri azalır.
Ağda Yaşanan Teknik Problemler
Ana ağ olarak öne çıkan Mainnet, bir blok zinciri protokolünün kendi ağını kullanmaya başladığı anlamına gelmektedir. Sürümünü tamamlayan Mainnet, öncelikle test aşamasından geçmektedir. Tabii ki bu durum her zaman sorunsuz ilerlememektedir. Bazı durumlarda testler yetersiz kalabilir ya da tahmin edilmeyen yeni bir problem ile karşılaşabilir. Bu durum ağ üzerinde yaşanan teknik problemler olarak açıklanmaktadır. Bu durumun yaşanması yine ağ tıkanıklığının yaşanmasına neden olmaktadır.
Ağ tıkanıklığına neden olan işlem yoğunluğu genellikle kullanıcı kaynaklıdır. Ağda yaşanan teknik problemler ise kullanıcılardan tamamen bağımsız yaşanmaktadır. Her iki durumda kaynak değişirken, aynı sonucun açığa çıktığı açık ve net bir şekilde gözlemlenebilmektedir. Unutmadan, ağda yaşana teknik problemlerin uzmanlar tarafından çözüldüğünü hatırlatmak isteriz.
Bakım Çalışması
Blok zinciri ağları belirli aralıklarla, belirli nedenlerden ötürü bakım çalışmasına girmektedir. Bakım çalışmaları herhangi bir problemin giderilmesine yönelik veyahut olası bir durumun iyileştirilmesine karşılık yapılabilir. Bu gibi durumlar da yine ağ tıkanıklığının yaşanmasına ve işlem gerçekleştirilmemesine neden olmaktadır. Ağ üzerinde yapılan bakım çalışmaları, genellikle kullanıcılara önceden duyurulur. Ağ tıkanıklığına neden olan tüm süreçlerde olduğu gibi, bakım çalışması esnasında da kullanıcılar işlem gerçekleştiremez.